s. 143/4 Świadome oddychanie – okiem neurochirurga
Pisałam wcześniej o medytacji w kontekście duchowych dobrodziejstw jogi bez względu na wyznanie, jako że to nie ma nic wspólnego z teologią. Teraz zetknęłam się z opinią amerykańskiego neurochirurga, badającego zalety tzw. uważnego oddechu, który można śmiało nazwać wstępem do medytacji Wschodu.
Pisze dr Jandial: […] „uważny oddech może przynieść korzyści każdemu z nas bez wyjątku. Praktyka ta, której źródła sięgają nauk Buddy sprzed 2,5 tysiąca lat [ściślej biorąc, są znacznie starsze] jest fundamentem medytacji uważności, pozwala skupić umysł na tu i teraz. Płynące z niej pożytki nie ograniczają się do sfery duchowej czy psychicznej. Dzięki uważnemu oddychaniu (czy rytmicznemu oddechowi dowolnemu, jak się mówi o nim w neuronauce) poprawiają się struktura, fizjologia i czynność samego mózgu.”
Naukowcy w Monachium przeprowadzili następujący eksperyment: „przez dwa tygodnie uczyli 26 osób uważnego oddychania, a następnie zbadali czynność ich mózgu w skanerze MRI. Prosili uczestników, aby oddychali zwyczajnie, albo uważnie podczas gdy wyświetlano im wstrząsające zdjęcia, naładowane emocjonalnie. Okazało się, że podczas uważnego oddychania wzmacniały się połączenia miedzy ciałem migdałowatym (obszarem przetwarzania silnych emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) a korą przedczołową (zarządzającym dyrektorem mózgu). Pokazuje to, że uważne oddychanie pomaga płatowi czołowemu w tłumieniu negatywnych emocji.
Inne badania wykazały korzystny wpływ uważnego oddechu m.in. na regulację ciśnienia, tempo pracy serca a także podejmowanie decyzji, kontrolę impulsów, a nawet sądy etyczne. Naukowcy stwierdzili, że podczas powolnego kontrolowanego oddychania sygnały z licznych obszarów mózgu były bardziej zsynchronizowane. „Nasze ustalenia wskazują na fundamentalną rolę powiązanych z oddechem wahań w kierowaniu aktywnością neuronalną…”
s. 146 Badania dowodzą również, „że u podłoża kojących dla psychiki efektów powolnego oddychania dowolnego, które potocznie zwiemy oddechem uważnym czy medytacyjnym, leżą zjawiska neurobiologiczne.”
s. 147 Jak oddychać uważnie
Oto instrukcja:
Usiądź w cichym miejscu i przez 10-15 minut kieruj uwagę na swój oddech, usuwając z głowy wszelkie inne myśli.
Rób powolny wdech nosem, licząc do czterech. Kiedy twoje płuca wypełnią się powietrzem, wstrzymaj oddech i policz do czterech. Powoli wypuść powietrze ustami, licząc do czterech. Wstrzymaj się z kolejnym wdechem, licząc do czterech.
s.175 Jak podnieść sprawność poznawczą
Otóż dr Jandial proponuje w tym celu głodówki, bo wytworzą nowe połączenia między neuronami i opóźnią zmiany neurodegeneracyjne. Przy czym są to inne głodówki niż ze znanych mi poradników. Proponuje – i sam to praktykuje – dwa stałe posty w tygodniu. Pisze tak:
„Wybierz dwa nie następujące po sobie dni tygodnia i zrezygnuj w nich ze śniadania i obiadu albo z obiadu i kolacji. Celem jest uzyskanie dwóch 16-to godzinnych odcinków doby bez jedzenia”.
O sobie dodaje: „W dni, kiedy operuję, nie jem w zasadzie nic aż do późnego popołudnia. Zwykle operuję po osiem godzin bez żadnej przerwy. Może się to wydawać zaskakujące, że nie słaniam się z powodu braku jedzenia; efekt jednak jest przeciwny: zauważam, że jestem bardziej przytomny.”